صحرانیوز انبارالوم

به گزارش صحرانیوز ، قوم شریف ترکمن قومی مهاجر بودند که بر اثر عوامل طبیعی و اجتماعی به آسیای میانه مهاجرت کرده و سپس در دو جغرافیای ترکمنستان و ترکمن صحرای ایران سکنی گزیدند، بیشتر طوایف ترکمن ساکن در ایران، از اقوام «تکه»، «گوگلان» و «یموت» هستند.

خودآرایی و استفاده از آرایه‌های تزئینی در بین نژاد نوع بشر در تاریخ رایج بوده و قوم ترکمن از این قاعده مستثنی نبودند.

ترکمن‌ها در مورد زیورآلات معتقدند در زمان «اغوزخان»، بعضی از این زیورآلات قطعات زره جنگی مردان بوده و در زمان صلح تبدیل به زینت زنان گشته است و زنان ترکمن زیورآلات خود را تحت عنوان «فدیه» برای رهانیدن شوهران خود از اسارت می‌پرداختند.

زیورآلات در بین مردم ترکمن نقش دعا و طلسم‌های محافظتی را هم داشته و معتقد بودند به دلیل فلزی بودن آن، فرد را از بلا و چشم زخم محافظت می‌کرده است.

دستاوردهای زرگران محلی ترکمن و به ویژه مردم ساکن در شهرستان‌های گنبدکاووس، کلاله، گمیشان، آق‌قلا و بندرترکمن، حاکی از باورها و اندیشه‌های این قوم و شرایط زیست محیطی و اجتماعی آنان است و علاوه بر زینت دست، گردن، مو و پوشاک، برای آراستن اسب هم به کار برده و استفاده از زیورآلات را نشانه اقتدار خانوادگی می‌دانستند.

قوم ترکمن به سبب اعتقادات مذهبی، استفاده از طرح انسان و تصویر دیگر موجودات جاندار را جایز ندانسته و عموما از نقوش هندسی و انتزاعی برای تزیین آن استفاده می‌کردند.

استفاده از نقره در بین  ترکمن‌ها مایه ثواب بوده و علاوه بر نقره از طلا، ورشو، برنج و سنگ‌‌‌‌های قیمتی هم در ساخت آن استفاده می‌کردند.

امروزه فعالیت زرگران محلی ترکمن دارای رونق گذشته نیست و استادکاران انگشت شماری به این هنر – صنعت اشتغال دارند که نیاز به حمایت، آموزش و توسعه این هنر است.

============================================================

زهرا مهدی‌زاده کارشناس ارشد پژوهش هنر و کارشناس معاونت صنایع دستی استان گلستان