معرفی ترکمن صحرا و جاذبه های گردشگری آن
منطقهای زیبا و بکر در شمال شرقی ایران عزیزمان به نام ترکمن صحرا وجود دارد که بخشهای زیادی از استانهای گلستان و خراسان شمالی را در بر میگیرد، از جمله شهرهایی که جزئی از منطقه ترکمن صحرا هستند نیز عبارت از گنبدکاووس، بندر ترکمن، کلاله، آق قلا، مراوه تپه، کلاله، سیمین شهر، گمش تپه، نگین شهر، انبار آلوم میباشند.
این منطقه از لحاظ آب و هوایی، پوشش گیاهی، خاک و زندگی جانوری از سایر مناطق شمال کشور (گیلان و مازندران) متمایز است. جانوران این منطقه از انواع جانوران منطقه نیمه بیابانی تا جنگلی (طوقه جانوری پاله آرکتیک) است. قدیمیترین یافتههای باستانشناسی منطقه شمال سفالینهها و دست ساختههای بشر، پیشینه سکونت و زیست در این منطقه را به بیش از هفت هزار سال پیش میرساند.
ترکمن صحرا بدلیل وسعت زیادش دارای دریا، جنگل، کوهستان، دریاچه، رودخانه، آبشار، گل افشان، بناهای دیدنی و. بسیاری است. از جمله مناطق دیدنی ترکمن صحرا میتوان به دیدنیهای زیر اشاره کرد:گنبد قابوس: بلندترین برج آجری جهان به شمار میرود که از سده ی چهارم هجری به جا مانده. این برج در شهر گنبد کاووس واقع شده است. زیارتگاه خالد نبی: در منطقه ای کوهستانی در شمال شرق شهر گنبد کاووس بر فراز قله ی کوه گوگجه داغ قرار گرفته است. راه رسیدن به این منطقه از سمت کلاله و تمرقره قوزی است.
در نزدیکی مقبره ی خالد نبی، گورستان عظیمی متشکل از ۶۰۰ قبر وجود دارد. به دلیل خاص بودن منظره، این گورستان یکی از جاذبههای گردشگری منطقه به شمار میرود. سنگ قبرهای این گورستان به شکل استوانه ای و کله قوچی هستند و ارتفاع برخی از آنها به دو متر هم میرسد. تاریخچه ی این قبرستان به دوره ی پارینه سنگی میرسد و قدمت آن حدود هزار سال است. مطابق با افسانههایی که وجود دارد برخی از این پیکرههای سنگی دشمنان خالد نبی بوده اند که گرفتار خشم خداوند شده و به شکل سنگ در آمده اند. برخی روایتها هم میگویند خالد بن سنان (آخرین پیامبر و مبلغ مسیحیت) از دست قوم خورشید به قله کوه گوگجه داغ پناه میآورد و با یارانش به خواست خداوند به شکل سنگ در میآیند تا اسیر دشمنان نشوند. اکنون این محل به عنوان یک اثر ملی نیز به ثبت رسیده است.
متاسفانه طی سالهای اخیر صدمات زیادی به این تندیسهای تاریخی وارد شده است. بقعه چوپان آتا: این بقعه به صورت بنایی ساده، مسقف با پلان چهار ضلعی است؛ که در هر ضلع آن یک پنجره با طاق هلالی میباشد. پنجره شمالی تبدیل به مدخل شده است. گنبد بقعه فلزی و به صورت نوک تیز شش ضلعی در مرکز سقف ساخته شده است هزار دره نام منطه ای بسیار زیبا است که ظاهری عحیب و باورنکردنی دارد؛ منطقه ای وسیع که به جای دشتهای پهناور، تپهها و درههای بیشماری سرتاسر آن را فرا گرفته. به طوری که تا چشم کار میکند، کوه و درههای یک شکل دیده میشود. هزار دره شامل حدود ۱۷ قله است که بیشتر از ۳۶۰۰ متر ارتفاع دارند. بلندترین قله ی منطقه ی هزار دره، ۳۸۷۴ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. پل آجری تاریخی آق قلا؛ پلی که در دوران صفویه روی رودخانه ی گرگان ساخته شده است.
بقعه عالم بابا: یک بنای ساده چهار ضلعی است که در هر ضلع آن یک پنجره وجود دارد. پنجره ضلع جنوبی آن تبدیل به مدخل و در ورودی با طاق هلالی شده است. سقف و گنبد این بقعه نیز مشابه گنبد بقعه چوپان آتا است. بیش از ۶۰ آبشار کوچک و بزرگ از جمله آبشار شیرآباد، لوه، کبودوال، گلستان، باران کوه، زیارت، دوآب و شادان (۷ طبقه) در جای جای این استان قرار دارند، اما معروفترین آنها آبشار کبودوال است که تنها آبشار تمام خزهای ایران بوده و به فاصلهی ۵ کیلومتری از مرکز شهر و در جهت جنوب شرقی شهرستان علی آباد کتول از توابع استان گلستان قرار دارد. گل فشان اینچه:در این مکان هم گل فشان میبینید و هم نمکزار و کمتر فعالیت میکند آدرس ۲۶ کیلومتری شمال آق قلا. گل افشان قارنیارقیکی (شکم پاره) از تفرجگاههای مردم شهر گمیشان است و دو ویژگی دارد. یکی اینکه اگر بر روی گل و لای حاصل از آن فندک و آتش بگیرید، شاهد آتش گرفتن این گلها خواهید بود و دیگر اینکه بخشی از دیوار دفاعی تاریخی گرگان از این مکان میگذرد. آدرس: ۱۸ کیلومتری شمال غربی آق قلا، مجاور روستای سقرتپه.
گل فشان گوبکلجه شامل پنج چاله مخروطی شکل و هنوز فعال است آدرس شمال تپه گوبکلجه، حاشیه شرقی جاده صوفی کم به اینچه برون. گل فشان نفتیجه در نزدیکی شهر گمیشان واقع شده و بوی نفت میدهد. این روزها حوضچه نفتلیجه تغییر رنگ داده و به رنگ بنفش درآمده است، موضوعی که فرایند وجود ید در اعماق دشتهای گلستان را اثبات میکند. گل افشان فیروز شاه در شرق جاده اینچه برون به گرگان و نزدیک تالاب آلاگل.
برای بازدید از مناطقی مثل خالد نبی و هزار دره بهتر است در ماههای فروردین و اردیبهشت به ترکمن صحرا سفر کرد. به دلیل صعب العبور بودن، فقط در این ماهها میتوان راحت در جادههای این مسیر تردد کرد. اما سایر مناطق در فصلهای بهار، تابستان و پائیز زیبایی فوقالعاده ای دارند.