زیورآلات زنان ترکمن که برای رهانیدن شوهران خود از اسارت پرداخت می‌شد

زیورآلات زنان ترکمن که برای رهانیدن شوهران خود از اسارت پرداخت می‌شد

ترکمن‌ها در مورد زیورآلات معتقدند در زمان «اغوزخان»، بعضی از این زیورآلات قطعات زره جنگی مردان بوده و در زمان صلح تبدیل به زینت زنان گشته است و زنان ترکمن زیورآلات خود را تحت عنوان «فدیه» برای رهانیدن شوهران خود از اسارت می‌پرداختند.

زیورآلات زنان ترکمن که برای رهانیدن شوهران خود از اسارت  پرداخت می‌شد

به گزارش صحرانیوز ، قوم شریف ترکمن قومی مهاجر بودند که بر اثر عوامل طبیعی و اجتماعی به آسیای میانه مهاجرت کرده و سپس در دو جغرافیای ترکمنستان و ترکمن صحرای ایران سکنی گزیدند، بیشتر طوایف ترکمن ساکن در ایران، از اقوام «تکه»، «گوگلان» و «یموت» هستند.

خودآرایی و استفاده از آرایه‌های تزئینی در بین نژاد نوع بشر در تاریخ رایج بوده و قوم ترکمن از این قاعده مستثنی نبودند.

ترکمن‌ها در مورد زیورآلات معتقدند در زمان «اغوزخان»، بعضی از این زیورآلات قطعات زره جنگی مردان بوده و در زمان صلح تبدیل به زینت زنان گشته است و زنان ترکمن زیورآلات خود را تحت عنوان «فدیه» برای رهانیدن شوهران خود از اسارت می‌پرداختند.

زیورآلات در بین مردم ترکمن نقش دعا و طلسم‌های محافظتی را هم داشته و معتقد بودند به دلیل فلزی بودن آن، فرد را از بلا و چشم زخم محافظت می‌کرده است.

دستاوردهای زرگران محلی ترکمن و به ویژه مردم ساکن در شهرستان‌های گنبدکاووس، کلاله، گمیشان، آق‌قلا و بندرترکمن، حاکی از باورها و اندیشه‌های این قوم و شرایط زیست محیطی و اجتماعی آنان است و علاوه بر زینت دست، گردن، مو و پوشاک، برای آراستن اسب هم به کار برده و استفاده از زیورآلات را نشانه اقتدار خانوادگی می‌دانستند.

قوم ترکمن به سبب اعتقادات مذهبی، استفاده از طرح انسان و تصویر دیگر موجودات جاندار را جایز ندانسته و عموما از نقوش هندسی و انتزاعی برای تزیین آن استفاده می‌کردند.

استفاده از نقره در بین  ترکمن‌ها مایه ثواب بوده و علاوه بر نقره از طلا، ورشو، برنج و سنگ‌‌‌‌های قیمتی هم در ساخت آن استفاده می‌کردند.

امروزه فعالیت زرگران محلی ترکمن دارای رونق گذشته نیست و استادکاران انگشت شماری به این هنر – صنعت اشتغال دارند که نیاز به حمایت، آموزش و توسعه این هنر است.

============================================================

زهرا مهدی‌زاده کارشناس ارشد پژوهش هنر و کارشناس معاونت صنایع دستی استان گلستان